Włączając owo zadanie do projektu, jego organizatorzy odwołać mogli się do doświadczeń Książnicy Cieszyńskiej, która już w 2003 r. przystąpiła do realizacji długofalowego programu digitalizacji swoich zbiorów. W jego fazie pilotażowej, przy wykorzystaniu środków własnych biblioteki oraz będących w jej dyspozycji prostych narzędzi informatycznych, wykonano cyfrowe kopie wszystkich historycznych katalogów zbiorów. W latach 2003-2005 zostały one udostępnione w Internecie, stając się – obok tworzonych równolegle katalogowych baz danych – ważnym składnikiem wyszukiwawczego instrumentarium Książnicy Cieszyńskiej. Niejako na marginesie prac nad ucyfrowieniem dokumentacji katalogowej rozpoczęto budowę Cieszyńskiej Biblioteki Wirtualnej, w ramach której jeszcze w 2003 r. udostępniono elektroniczne kopie blisko 100 dzieł składających się na kanon dawnego cieszyńskiego piśmiennictwa historycznego. Mimo iż zaprezentowano je wyłącznie w postaci graficznej, pozbawionej efektywnego systemu wyszukiwawczego, CBW spotkała się z dużym zainteresowaniem ze strony internautów, mierzonym systematycznie rosnącą liczbą wyświetleń oraz wieloma odesłaniami w polskich i zagranicznych serwisach internetowych. Jej funkcjonowanie pozwoliło Książnicy Cieszyńskiej rozpoznać potrzeby w zakresie dostępu do elektronicznych wersji dokumentów piśmienniczych dotyczących Śląska Cieszyńskiego, a zarazem organizacyjne i techniczne możliwości ich digitalizacji oraz upowszechniania. Doświadczenia te okazały się niezwykle przydatne podczas przygotowywania projektu „Ochrona i konserwacja cieszyńskiego dziedzictwa piśmienniczego”.

Inicjując w 2003 r. prace digitalizacyjne, Książnica Cieszyńska zdecydowała, że ucyfrowieniem objęte zostać powinny zbiory o ściśle regionalnym charakterze, które mają niewielkie szanse na uwzględnienie w projektach cyfryzacji realizowanych przez inne ośrodki. W odróżnieniu więc od wielu polskich bibliotek, które digitalizację rozpoczęły od znajdujących się w ich posiadaniu inkunabułów i starych druków, Książnica skoncentrowała się na piśmiennictwie powstałym w regionie i regionu dotyczącym. Założenie to, obowiązujące już przy tworzeniu Cieszyńskiej Biblioteki Wirtualnej, zastosowanie znalazło także w trakcie realizacji projektu „Ochrona i konserwacja cieszyńskiego dziedzictwa piśmienniczego”, w ramach którego digitalizacją objęto m.in. kolekcję dawnej prasy cieszyńskiej, która, ciesząc się olbrzymim zainteresowaniem czytelników, ze względu na stopień zakwaszenia papieru pozostaje narażona na szybką destrukcję, a ponadto rękopiśmienne źródła do dziejów Śląska Cieszyńskiego, w tym m.in. kolekcję manuskryptów z Biblioteki Leopolda Jana Szersznika, kolekcję zabytkowych metryk Parafii Ewangelicko-Augsburskiej, pokaźną część zespołu Akta Miasta Cieszyna w Archiwum Państwowym, czy znaczne partie archiwum cieszyńskiego Konwentu Zakonu Bonifratrów. Łącznie w ramach projektu zdigitalizowanych zostało ok. 570 000 stron, z czego na Książnicę Cieszyńską przypada blisko 390 000 stron, na Archiwum Państwowe – 120 000 stron, na Bibliotekę i Archiwum im. Tschammera – ok. 28 000 stron, na Archiwum i Bibliotekę OO. Bonifratrów – 30 000 stron i na Muzeum – 1 000 stron.
Zadanie to, z wyjątkiem Archiwum Państwowego w Katowicach, w którym większość prac związanych z digitalizacją i mikrofilmowaniem wykonano we własnej pracowni reprograficznej, zrealizowane zostało przez wyłonione w postępowaniach przetargowych dwie specjalistyczne firmy, a mianowicie Digital-Center z Poznania (realizującej zamówienia Książnicy Cieszyńskiej, Archiwum i Biblioteki Konwentu Zakonu Bonifratrów oraz Muzeum Sląska Cieszyńskiego) oraz Mikrofilm-Service z Raszyna (zamówienia Biblioteki i Archiwum im. Tschammera). W rezultacie ich działań, oprócz źródłowych kopii TIFF (pełny kolor, 300 dpi rozdzielczości) oraz użytkowych publikacji w formacie PDF i DjVu, tych ostatnich – w odniesieniu do kopii czasopism drukowanych czcionką łacińską – wyposażonych także w wykonaną przy użyciu programu FineReader warstwę OCR, równolegle powstawały kopie mikrofilmowe, przeznaczone do wieczystej archiwizacji.

W ten sposób również w odniesieniu do digitalizacji w pełni zrealizowane zostało kluczowe założenie projektu, zgodnie z którym starania zmierzające do poprawy bezpieczeństwa zbiorów łączyć należało z wysiłkami na rzecz zwiększenia ich dostępności, co w tym akurat przypadku polega na – z jednej strony – wycofaniu z bieżącego użytkowania określonych partii zbiorów, a z drugiej – na wprowadzeniu w ich miejsce kopii cyfrowych, zapewniających możliwość nieograniczonego dostępu do utrwalonych w nich treści. Jak realizacja owego założenia wygląda w praktyce, można się przekonać, korzystając ze Śląskiej Biblioteki Cyfrowej (www.sbc.org.pl), do której Książnica Cieszyńska przystąpiła 23 stycznia 2009 r., jeszcze w czasie trwania projektu zyskując możliwość publikowania swoich zasobów cyfrowych. Wkrótce do Śląskiej Biblioteki Cyfrowej dołączyć mają także pozostali uczestnicy projektu, którzy w jej ramach ogłaszać będą kopie należących do siebie druków i rękopisów.

Digitalizacja zbiorów Książnicy Cieszyńskiej prowadzona była w jej siedzibie przy użyciu sprzętu dostarczonego przez wykonawcę i przez jego pracowników.
Na fotografii widoczny jest bezdotykowy skaner do dygitalizacji zbiorów zszytych i oprawnych, wyposażony w „zimne oświetlenie” nie emitujące promieniowania UV i IR, włączane tylko podczas skanowania i pozwalające ograniczyć czas naświetlania do 0,3 sekundy, a przez to gwarantujące digitalizowanym obiektom pełne bezpieczeństwo.
Pracownia reprograficzna Archiwum Państwowego w Katowicach, w której odbywała się digitalizacja cieszyńskich archiwaliów
Podstawowym produktem digitalizacji są pliki zapisane w bezstratnym formacie TIFF
Każdy plik TIFF zawiera kopię tylko jednej strony oryginału, przygotowaną w trybie graficznym – true color, z rozdzielczością 300 dpi. Pliki te, stanowiąc nieudostępnianą w obiegu czytelniczym „kopię wieczystą”, tworzą zarazem podstawę sporządzenia kopii mikrofilmowych oraz przeznaczonych do udostępnienia elektronicznych publikacji w formatach PDF i DjVu.
Mikrofilmy stanowią najbardziej trwały nośnik informacji
Sporządzone w ramach projektu mikrofilmy nie są przeznaczone do użytkowania w obiegu czytelniczym, a jedynie do archiwizacji, stąd też otrzymały wyłącznie formę negatywów. Mimo rozwoju technologii informatycznych, mikrofilmy, które – jak dowodzą specjalistyczne badania – są w stanie zachować swoje walory użytkowe nawet przez kilkaset lat, ciągle uznawane są za najbezpieczniejszy środek utrwalania i przechowywania informacji tekstowych i graficznych.
Do użytku czytelników przeznaczone są kopie cyfrowe w postaci plików DjVu i PDF
Publikacje w formacie DjVu, zawierające cyfrowe kopie danego rękopisu, lub rocznika czasopisma, wyposażone są w system nawigacji, obejmujący odsyłacze do poszczególnych części manuskryptu lub numerów czasopisma, a ponadto – w przypadku czasopism wydrukowanych czcionką łacińską – w warstwę OCR, przygotowaną w programie FineReader, pozwalającą na pełnotekstowe przeszukiwanie danej publikacji. Ze względu na swoją strukturę oraz niewielką objętość pliki DjVu udostępniane są za pośrednictwem internetowych bibliotek cyfrowych. Prezentacji w sieciach wewnętrznych służą publikacje PDF, które również wyposażone zostały w systemy nawigacji, a ponadto oferują stosunkowo wysoką jakość graficzną.
Po przystąpieniu w 2009 r. Książnicy Cieszyńskiej do Śląskiej Biblioteki Cyfrowej zamknięta została funkcjonująca od 2003 e. Cieszyńska Biblioteka Wirtualna.
Tradycyjnie największym zainteresowaniem czytelników cieszą się dawna cieszyńska prasa, w tym przede wszystkim „Gwiazdka Cieszyńska”.
Zawarcie “Porozumienia o współtworzenia Śląskiej Biblioteki Cyfrowej” poprzedzone zostało kilkumiesięcznymi negocjacjami, w efekcie których Książnica Cieszyńska skłoniła założycieli Śląskiej Biblioteki Cyfrowej do przeprowadzenia zmian w sposobie udostępniania cyfrowych kopii. Na wniosek Książnicy interfejs ŚBC wzbogacony został o dodatkową opcję (odsyłacz w menu o nazwie „Publikacje Uczestników”), pozwalającą każdej ze współtworzących ŚBC instytucji prezentować swoje zbiory indywidualnie, w osobnej zakładce, wyposażonej w tekst wprowadzający, własne znaki graficzne, wyszukiwarkę, liczniki wyświetleń, a także zestawienia ostatnio dodanych i najczęściej czytanych publikacji. Stwarza to poszczególnym bibliotekom możliwość efektywniejszego wiązania realizowanej przez siebie polityki w zakresie dygitalizacji zbiorów z zainteresowaniami i potrzebami społeczności, na rzecz których działają. Członkom tych ostatnich zaś taki sposób prezentacji danych pozwala nie tylko na bieżące obserwowanie postępów prac dygitalizacyjnych we własnych bibliotekach, ale także na przeszukiwanie ich zbiorów bez konieczności przeprowadzania tego rodzaju operacji w całym zasobie ŚBC.
Czytelnia Książnicy Cieszyńskiej wzbogaciła się o skaner mikrofilmów.
Przy jego pomocy możliwe będzie digitalizowanie czasopism, które nie zostały objęte tym działaniem w ramach projektu, a ich kopie mikrofilmowe znajdują się w zbiorach Książnicy Cieszyńskiej. Poza skanerem, czytelnia Książnicy Cieszyńskiej wyposażona została również w nowoczesny, wielkoformatowy czytnik mikrofilmów oraz komputery z 24-calowymi monitorami, umożliwiającymi przeglądania cyfrowych kopii gazet.