Włączając owo zadanie do projektu, jego organizatorzy odwołać mogli się do doświadczeń Książnicy Cieszyńskiej, która już w 2003 r. przystąpiła do realizacji długofalowego programu digitalizacji swoich zbiorów. W jego fazie pilotażowej, przy wykorzystaniu środków własnych biblioteki oraz będących w jej dyspozycji prostych narzędzi informatycznych, wykonano cyfrowe kopie wszystkich historycznych katalogów zbiorów. W latach 2003-2005 zostały one udostępnione w Internecie, stając się – obok tworzonych równolegle katalogowych baz danych – ważnym składnikiem wyszukiwawczego instrumentarium Książnicy Cieszyńskiej. Niejako na marginesie prac nad ucyfrowieniem dokumentacji katalogowej rozpoczęto budowę Cieszyńskiej Biblioteki Wirtualnej, w ramach której jeszcze w 2003 r. udostępniono elektroniczne kopie blisko 100 dzieł składających się na kanon dawnego cieszyńskiego piśmiennictwa historycznego. Mimo iż zaprezentowano je wyłącznie w postaci graficznej, pozbawionej efektywnego systemu wyszukiwawczego, CBW spotkała się z dużym zainteresowaniem ze strony internautów, mierzonym systematycznie rosnącą liczbą wyświetleń oraz wieloma odesłaniami w polskich i zagranicznych serwisach internetowych. Jej funkcjonowanie pozwoliło Książnicy Cieszyńskiej rozpoznać potrzeby w zakresie dostępu do elektronicznych wersji dokumentów piśmienniczych dotyczących Śląska Cieszyńskiego, a zarazem organizacyjne i techniczne możliwości ich digitalizacji oraz upowszechniania. Doświadczenia te okazały się niezwykle przydatne podczas przygotowywania projektu „Ochrona i konserwacja cieszyńskiego dziedzictwa piśmienniczego”.
Inicjując w 2003 r. prace digitalizacyjne, Książnica Cieszyńska zdecydowała, że ucyfrowieniem objęte zostać powinny zbiory o ściśle regionalnym charakterze, które mają niewielkie szanse na uwzględnienie w projektach cyfryzacji realizowanych przez inne ośrodki. W odróżnieniu więc od wielu polskich bibliotek, które digitalizację rozpoczęły od znajdujących się w ich posiadaniu inkunabułów i starych druków, Książnica skoncentrowała się na piśmiennictwie powstałym w regionie i regionu dotyczącym. Założenie to, obowiązujące już przy tworzeniu Cieszyńskiej Biblioteki Wirtualnej, zastosowanie znalazło także w trakcie realizacji projektu „Ochrona i konserwacja cieszyńskiego dziedzictwa piśmienniczego”, w ramach którego digitalizacją objęto m.in. kolekcję dawnej prasy cieszyńskiej, która, ciesząc się olbrzymim zainteresowaniem czytelników, ze względu na stopień zakwaszenia papieru pozostaje narażona na szybką destrukcję, a ponadto rękopiśmienne źródła do dziejów Śląska Cieszyńskiego, w tym m.in. kolekcję manuskryptów z Biblioteki Leopolda Jana Szersznika, kolekcję zabytkowych metryk Parafii Ewangelicko-Augsburskiej, pokaźną część zespołu Akta Miasta Cieszyna w Archiwum Państwowym, czy znaczne partie archiwum cieszyńskiego Konwentu Zakonu Bonifratrów. Łącznie w ramach projektu zdigitalizowanych zostało ok. 570 000 stron, z czego na Książnicę Cieszyńską przypada blisko 390 000 stron, na Archiwum Państwowe – 120 000 stron, na Bibliotekę i Archiwum im. Tschammera – ok. 28 000 stron, na Archiwum i Bibliotekę OO. Bonifratrów – 30 000 stron i na Muzeum – 1 000 stron.
Zadanie to, z wyjątkiem Archiwum Państwowego w Katowicach, w którym większość prac związanych z digitalizacją i mikrofilmowaniem wykonano we własnej pracowni reprograficznej, zrealizowane zostało przez wyłonione w postępowaniach przetargowych dwie specjalistyczne firmy, a mianowicie Digital-Center z Poznania (realizującej zamówienia Książnicy Cieszyńskiej, Archiwum i Biblioteki Konwentu Zakonu Bonifratrów oraz Muzeum Sląska Cieszyńskiego) oraz Mikrofilm-Service z Raszyna (zamówienia Biblioteki i Archiwum im. Tschammera). W rezultacie ich działań, oprócz źródłowych kopii TIFF (pełny kolor, 300 dpi rozdzielczości) oraz użytkowych publikacji w formacie PDF i DjVu, tych ostatnich – w odniesieniu do kopii czasopism drukowanych czcionką łacińską – wyposażonych także w wykonaną przy użyciu programu FineReader warstwę OCR, równolegle powstawały kopie mikrofilmowe, przeznaczone do wieczystej archiwizacji.
W ten sposób również w odniesieniu do digitalizacji w pełni zrealizowane zostało kluczowe założenie projektu, zgodnie z którym starania zmierzające do poprawy bezpieczeństwa zbiorów łączyć należało z wysiłkami na rzecz zwiększenia ich dostępności, co w tym akurat przypadku polega na – z jednej strony – wycofaniu z bieżącego użytkowania określonych partii zbiorów, a z drugiej – na wprowadzeniu w ich miejsce kopii cyfrowych, zapewniających możliwość nieograniczonego dostępu do utrwalonych w nich treści. Jak realizacja owego założenia wygląda w praktyce, można się przekonać, korzystając ze Śląskiej Biblioteki Cyfrowej (www.sbc.org.pl), do której Książnica Cieszyńska przystąpiła 23 stycznia 2009 r., jeszcze w czasie trwania projektu zyskując możliwość publikowania swoich zasobów cyfrowych. Wkrótce do Śląskiej Biblioteki Cyfrowej dołączyć mają także pozostali uczestnicy projektu, którzy w jej ramach ogłaszać będą kopie należących do siebie druków i rękopisów.
